Tuşba
NÜFUS
TÜİK’in Ocak 2014 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre ilçemiz nüfusu toplam 149.944 olup 40.161’i kırsal kesimdedir. İlçe nüfusumuzun yaklaşık % 20’sı kırsal kesimde yaşamaktadır.
İKLİM
İlçemizde karasal iklim hüküm sürer. Kışlar sert ve uzun geçer. Çok yüksek bölgelerinde, kışın daha az sert geçmesinin sebebi Van Gölü’dür.
Kışın 150 güne yakını 0°C’ nin altında geçer. Yazın ise 20 gün +30°C’ nin üstündedir. Toprak 80 gün karla örtülü kalır. Senelik yağış miktarı 370 mm ile 570 mm arasında değişir. Yazlar az yağışlı ve çok sıcak geçer. Sıcaklık -26.9°C ile +36°C arasında seyreder.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Van Gölü civarı ve vadiler zengin bitki örtüsüyle kaplıysa da, dağlar genel olarak ağaçsızdır. İlçe toprakları bir bozkır manzarası arz eder.
TOPRAKLARIMIZIN MÜLKİYET DURUMU
MÜLKİYETİN DURUMU |
ALANI (DA) |
İşlenen Tarım Arazisi |
186.511 |
Çayır ve Mera Alanı |
516.467 |
Ormanlık ve Fundalık |
7.200 |
Tarım Dışı Arazi |
126.876 |
T O P L A M |
837.054 |
EKONOMİ
Kırsal kesimde yaşayan halkımız geçimini çoğunlukla hayvancılıkla ve tarımla sağlamaktadır.İlçemiz sınırları içerisinde bulunan Van Organize Sanayi Bölgesi, Oto Sanayi Sitesi ve Marangozlar Sitesi ilçemize ekonomik bir güç katmaktadır.Van Gölü kıyılarında sahil turizmi yapılmaktadır.Bunun yanı sıra balıkçılık, dokumacılık ve el işleri gibi kısmî ekonomik girişimler de vardır.Gelişmekte olan inşaat sektörü ise depremden sonra cazibesini daha da artırmış ve halkımıza ciddi bir istihdam alanı oluşturmuştur.
Sebze üretimi:
Patates, domates, biber, patlıcan, yeşil fasulye, kavun, karpuz, salatalık ile yeşillikler üretilmektedir.
Baklagiller:
Nohut , fasulye
Yağlı tohum Bitkileri:
Aspir
Yem Bitkileri:
Lenoks, yonca, korunga, fiğ
İlçemiz topraklarında sırasıyla
- Buğday 104.619,00 da,
- Yonca 34.105,10 da,
- Arpa 20.748,61 da,
- Korunga 11.954,00 da,
- yeşil mercimek 1.136,72 da,
- silajlık mısır 771,275 da,
- patates 80,00 da alanda üretilmektedir.
Hayvancılık alanında ilçemizde;
Üretimi yapılan Büyükbaş hayvanlar;
- tosun,
- yerli inek,
- simental inek,
- montofon inek
- mandadan oluşmaktadır.
Küçükbaş hayvanlar ise tavuk ve hindiden oluşmaktadır.
ULAŞIM
İlçe içi yol ağımız : 605 km
İlçemiz merkez ilçe olduğundan ve fazla engebeli alan bulunmadığından merkez ve kırsalımızda ulaşımda fazla zorluk çekilmemektedir.
KÜLTÜR ve TURİZM
Çarpanak Adası: Van Gölü'nün kuzeydoğu bölgesinde, Tuşba İlçesine bağlı Dibekdüzü Köyü mevkiinde bulunan bir adadır. Köyün iskelesinden teknelerle ulaşımın sağlanabildiği ada, üstündeki doğal yaşamın bozulma tehlikesine karşı turizme kapalı tutulmaktadır. Adanın üzerinde IX. ya da XI. yüzyılda yapılmış olduğu sanılan Saint Jean'a adanmış bir de manastır vardır. Ktouts Manastırı adı ile anılan yapının bugün yalnızca kilise bölümü ayaktadır. Adada, Türkiye'nin başka bir yerinde bulunmayan pek çok tür bulunmaktadır.
Adır Adası:
Ada Van Gölü'ndeki en büyük adalardan birisidir.Adır Adası’ nda 10. yüzyılda yerleşim bulunmaktaydı. Adada Lim Manastırı, St. Georges Kilisesi ve St. Sion Şapeli ve bir jamaton bulunmaktadır. 1305 yılında yapılan manastır ve 1621 yılında yapılan kilise harap olmuşken 1766 yılında yapılan şapel ve jamaton halen ayaktadır.
Adamız, bahar mevsiminde martıların kuluçka merkezi haline gelmektedir. Yumurtlayan çok sayıda martı, yumurtalarına zarar verilmemesi için adaya çıkmak isteyenlere karşı saldırgan bir tutum sergilemektedirler.
Ayanıs Kalesi: Van Gölü’nün doğu kıyısında, Van ilinin 38 kilometre kuzeyinde yer alan Ayanis Kalesi, Ağartı Köyü’ de yer almaktadır. Kayalık bir tepe üzerine inşa edilen ve etrafı sur duvarlarıyla çevrili olan kale, yaklaşık 150x400 metre ölçülerinde bir alanı kaplar. Kalenin doğu kulesinin önünde yere düşmüş durumda bulanan inşa yazıtı, kalenin Argişti oğlu Rusa (II. Rusa) tarafından yapıldığını ve adının da “Süphan Dağı önündeki Rusa Kenti” (Rusahinili Eiduru-kai) olduğunu belirtir.
Amik Kalesi:
Van'a bağlı Yeşilsu köyünün tarihi m.ö.5 yy dayanmaktadır. Urartular döneminde eski ismi Simbat olarak bilinmektedir. Göl sularının yükselmesi sonucunda sular altında kalan Simbat şehri daha sonra halkın büyük uğraşları sonucunda Simbat kalesinin doğusunda yeniden inşa edilmiştir. Kale Dogu Roma İmparatorluğuna bağlı Hacic Gagik adlı general tarafından 873 yılında surları yeniden onarılıp yenileri eklenerek bugünkü son halini almıştır. Daha sonralarda bu kale Harzemşah ve Büyük Selçuklu imparatorluğu toprakları içerisinde yer almıştır. Simbat Kalesi’nin adı Osmanlı İmparatorluğu döneminde Amik olarak değişmiştir. Amik isminden sonra bu kalenin arkasında Çelmik köyü denilen yerleşim yeri daha sonra suların tekrar yükselmesi sonucunda sular altında kalıp yok olmuştur.Kale Timurlenk tarafında ziyaret edilmiş bununla birlikte kale tarihi ve şekli hakkında bilgi evliya çelebinin seyahatnamesinde geçmektedir.
Meher Kapı:
Urartu krallarından İşpuini ve oğlu Menua dönemlerinde M.Ö 820–810 tarihleri arasında Tanrı Haldi adına yaptırılmıştır olan Meher Kapı, kalker kayalığın yontulması ile yapılmış nemli bir inanç merkezidir. Meher’in kelime manası “aydınlatan” anlamına gelmektedir. Diğer anıtsal kaya kapılarında olduğu gibi bu kapıdan Tanrı Haldi’nin bir ışık demeti içinde çıkacağına inanıldığı için bu isimle anılmıştır. Bunun yanında çeşitli efsaneler arasında Hz. Ali’ye ait ganimet ve atların burada bulunduğu ve her yıl bir gün açıldığına inanılmaktadır.
İskele Caddesi: Tuşba’da yer alan İskele Caddesi Türkiye' nin en uzun, Dünyan ise 2. uzun caddesidir.
Tescilli ve Tespitli Yapılar
- Akköprü Mahallesi Toprakkale, Meher Kapı(Kaya Yazıtı)
- Ağartı Mahallesi: Ağartı Köyü (Tümülüs) ve Ağartı Köyü (Ayanıs Kalesi)
- Alaköy Mahallesi: Alaköy Kalesi
- Bardakçı Mahallesi: Zeve Köyü Tarihi Şehitlik
- Beyüzümü Mahallesi: Beyüzümü (Şahbağı) Köyü Kalesi
- Çolpan Mahallesi: Çolpan(Panz) Kalesi
- Derebey Mahallesi: Derebey Köyü Kalesi
- Dibekdüzü Mahallesi: Çarpanak Adası St.Jean Kilisesi(Ctotus Manastırı),Aştepe Höyüğü,Toptepe Höyüğü
- Ermişler Mahallesi: Ermişler Köyü Şevkinler Mevkinde bulunan Oda Mezarı, Ermişler Köyünde Bulunan Urartu Kaya Mezarları
- Eserpınar Mahallesi: Esenpınar(Noravanıs) Kilisesi
- Gedikbulak Mahallesi: Tuzla Höyüğü, Gedikbulak Höyüğü (Geletepe Mevki)
- Kalecik Mahallesi: Kalecik Urartu Nekropolü,Kalecik Kalesi
- Karaağaç Mahallesi: Aliler Kalesi
- Kasımoğlu Mahallesi: Kasımoğlu Köyü Höyük
- Mollakasım Mahallesi: Molla Kasım Köyü Tarihi Mezarlığı
- Otluca Mahallesi: Otluca Köyü Tarihi Mezarlığı
- Polatoğlu-Tebrizkapı-Şemsibey Mahalleleri: Altıntepe Nekropolü